خطبه بدون الف امام علی(ع) یا خطبه مُونِقَه سخنرانی‌ای از امام علی(ع) که در آن، حرف الف به کار نرفته است. این خطبه در جمع گروهی از اصحاب پیامبر(ص) که درباره نقش حروف در کلام سخن می‌گفتند، به‌صورت فی‌البداهه توسط امام(ع) ایراد شد.

متن خطبه در کتاب‌های بحارالانوار و منهاج‌البراعه با اختلاف‌هایی نقل شده است. ستایش خدا، ذکر پاره‌ای از فضایل پیامبر(ص) و اهداف بعثت او، تقوا و تجسم مراحل سفر آخرت از مباحث مطرح‌شده در این خطبه است.

کتاب دو شاهکار علوی در شرح این خطبه و خطبه بدون نقطه امام علی(ع) نوشته شده است.